"Báo chí lề trái" hay là “rác rưởi" trên internet?

 QĐND - Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 18-7-2011 đăng bài “Vô tình phát tán luồng gió độc”, phản ánh việc một số blogger để blog của mình thành nơi gây hại cho xã hội. Sau khi báo đăng, xuất hiện một số phản hồi chẳng những không phản biện được vấn đề tác giả nêu mà còn xuyên tạc, bao biện bằng cách tự “tấn phong” các blog đó là “báo chí lề trái”. Vậy thực chất cái gọi là “báo chí lề trái” mà họ thường rêu rao gần đây là gì?

Bằng một sự “phân chia” nguy hiểm, họ đã tự xếp các trang web, blog phản động cũng là một lực lượng báo chí. Bằng hình ảnh ẩn dụ “lề trái và lề phải”, họ cho rằng, lực lượng này đối lập hoàn toàn với hệ thống báo chí Việt Nam và đang tiến hành một “cuộc chiến tranh thông tin” theo kiểu “du kích”. Bằng giọng điệu đầy thù hận, họ đòi phải viết lại lịch sử báo chí Việt Nam đầu thế kỷ 21 để ghi công trạng của những trang “lề trái” này. Bằng lập luận giả dối để đánh lừa dư luận, họ coi báo chí chính thống không còn đáng tin cậy, báo “lề trái” như những “chiến sĩ xung kích”, là “tiếng sét giữa trời quang”, là “kênh thông tin trung lập, trung thực nhất, chuẩn xác nhất”...

Với sự phát triển của công nghệ thông tin, mặc dù nhiều blog hiện nay tích hợp nhiều chức năng, trình bày không khác một tờ báo điện tử, nhưng “cái áo không làm nên ông thầy tu”. Luật Báo chí nước ta nêu rõ: “Báo chí ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là phương tiện thông tin đại chúng thiết yếu đối với đời sống xã hội; là cơ quan ngôn luận của các tổ chức của Đảng, cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội; là diễn đàn của nhân dân”. Luật pháp Việt Nam hiện chưa cho phép báo chí tư nhân. Các trang web, blog nói trên cũng không phải là cơ quan ngôn luận của một đoàn thể, lực lượng xã hội nào ở Việt Nam, không được pháp luật thừa nhận thì không thể coi là hoạt động báo chí ở Việt Nam.

Gần đây, một số trang web cá nhân, blog do vi phạm pháp luật đã bị xử lý. Hầu hết các thông tin họ thu thập và đưa lên blog của mình đều gắn với tư tưởng bất mãn, giọng điệu hằn học. Không ít thông tin nhằm mục đích tuyên truyền chống phá Nhà nước. Khi bị xử lý theo pháp luật, họ bù lu, bù loa kêu rằng Việt Nam "bóp nghẹt tự do báo chí", "tự do ngôn luận". Họ kêu toáng lên như vậy mặc dù họ thừa biết rằng, ở Việt Nam không ai bị hạn chế trong việc lập blog và thông tin cho báo chí. Bất kỳ ai có nhu cầu sử dụng blog cũng như đưa tin cho báo chí đều có thể thực hiện hết sức dễ dàng. Còn với các cơ quan báo chí, hiện các tờ báo in và điện tử, cũng như các báo nói, báo hình hằng ngày, hằng giờ đều tiếp nhận thông tin của người dân, cộng tác viên qua rất nhiều kênh: Thư từ, điện thoại, email, fax, gặp gỡ trực tiếp... "Kẻ tung, người hứng", một số tổ chức quốc tế lại lên tiếng bảo vệ những blogger vi phạm pháp luật, lên án Việt Nam ứng xử thô bạo với blogger...

Ở bất kỳ quốc gia nào trên thế giới này, không ai có thể nhân danh tự do ngôn luận mà đưa thông tin xấu độc, gây hại cho xã hội và cộng đồng. Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton, người luôn kêu gọi tự do internet trên thế giới, cũng từng nói: “Hiện nay chúng tôi nhận ra rằng việc mở rộng internet có những thách thức. Việc này cần đến những luật chơi căn bản nhất để chống lại những việc làm sai trái và có hại. Những lời lẽ thù hận và phỉ báng có thể làm căng thẳng, gây chia rẽ và đưa đến xung đột. Trên mạng, sức mạnh này lại được nhân lên gấp bội. Chiếu theo luật lệ quốc gia và những cam kết quốc tế, Hoa Kỳ có đặt ra một số giới hạn trong vấn đề phát biểu”. Hoa Kỳ là nước phát triển với trình độ tổ chức xã hội cao còn có quan điểm như vậy thì với một nước đang phát triển như Việt Nam, không thể không áp dụng những biện pháp cần thiết để bảo vệ lợi ích cộng đồng, lợi ích quốc gia. Luật Báo chí ở Việt Nam không hạn chế quyền tự do thông tin của người dân, nhưng những thông tin gây hại cho cộng đồng thì sẽ bị hạn chế như: Không được kích động chống Nhà nước, phá hoại khối đoàn kết toàn dân; không được kích động bạo lực, tuyên truyền chiến tranh xâm lược, gây hận thù giữa các dân tộc và nhân dân các nước, không được kích động dâm ô, đồi trụy, tội ác; không được tiết lộ bí mật Nhà nước, bí mật quân sự, an ninh, kinh tế, đối ngoại và những bí mật khác do pháp luật quy định; không được đưa tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống....

Các chính sách quản lý internet của Nhà nước Việt Nam cũng nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia-dân tộc, lợi ích cộng đồng, hạn chế thấp nhất những tác động tiêu cực của internet. Các chính sách này đã được thảo luận cả trên diễn đàn Quốc hội và Chính phủ và được sự quan tâm của toàn xã hội. Vì vậy, ở đây chúng tôi thấy cần phải trao đổi thêm với một số comment (phản hồi) sau bài báo “Vô tình phát tán luồng gió độc”, rằng không thể viện dẫn các chính sách quản lý internet để “nhai lại” ý kiến “Việt Nam là một trong 10 nước bị liệt vào danh sách “kẻ thù của internet” như tổ chức Phóng viên không biên giới (RSF) đưa ra. Theo thống kê của ITU, cơ quan thuộc Liên hợp quốc thì vào năm 2000, Việt Nam chỉ có khoảng 200.000 người sử dụng internet, chiếm 0,3% dân số thì đến cuối tháng 11-2010 là 27,3 triệu người, chiếm khoảng 31,7% dân số và lọt vào danh sách 20 quốc gia có số người sử dụng internet nhiều nhất thế giới. Hiện ở Việt Nam, có 6 trang mạng xã hội phát triển nhất gồm: ZingMe với 4,6 triệu thành viên, Facebook với 3,5 triệu thành viên và Yahoo có 3,1 triệu người dùng. Các trang còn lại như: Yume với 2,6 triệu người, GoOnline có 1,6 triệu, Tamtay có 1 triệu người dùng… Tổ chức RSF, trên thực tế cũng không đủ uy tín khi đưa ra báo cáo hồ đồ về tình hình sử dụng internet ở Việt Nam. Tổ chức này từng thừa nhận nhận tài trợ của NED, cơ quan bị cáo buộc chuyên sử dụng tiền thuế của người dân Mỹ vào hoạt động đe dọa các nền dân chủ ở nước ngoài và đã bị UNESCO từ chối bảo trợ vì thiếu khách quan khi công bố những tài liệu liên quan đến một số quốc gia thành viên UNESCO.

Nhìn lại ba loại thông tin của các trang web, blog mà họ tự xưng là “báo chí lề trái” thời gian qua, cũng đủ thấy ngay ý đồ của chủ nhân các trang này. Một là, trước các kỳ đại hội Đảng, kỳ họp Quốc hội, họ dồn dập đưa các thông tin bịa đặt, xuyên tạc về lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Hai là, họ nhặt nhạnh thông tin từ đủ mọi nguồn, kể cả nguồn "thông tin vỉa hè" rồi phát tán các thông tin “ngược dòng lịch sử” để bôi nhọ lãnh tụ, bôi đen lịch sử dân tộc theo kiểu “rước voi về giày mồ ông vải”. Ba là, họ tỏ ra thạo tin, nhanh nhảu đưa những thông tin “hậu trường” về các vụ án, vụ việc kinh tế, xã hội, văn hóa, những tiêu cực xã hội rồi quy kết cho sự yếu kém của chính quyền và kích động lật đổ Nhà nước, lật đổ chế độ... Giọng điệu chửi bới, ngôn ngữ thô tục, "chợ búa", thiếu văn hóa..., đó không phải là thứ văn phong báo chí, chỉ là thứ thông tin “ba xu” không hơn không kém. Nhiều blogger cũng đã  lên tiếng phản đối việc này.

Đến đây, có thể khẳng định, cái gọi là "báo chí lề trái" thực chất chỉ là một thứ "rác rưởi" trên xa lộ thông tin toàn cầu internet. Tuy có thể ban đầu thu hút sự tò mò, hiếu kỳ của người đọc bởi những thông tin lạ nhưng bạn đọc chân chính sẽ sớm nhận ra chân tướng và không rỗi hơi mất thời gian với loại web, blog lá cải, đi ngược dòng chảy chung này. Không phải ngẫu nhiên mà gần đây, một bạn sinh viên đã có bài viết trên blog nêu ra những “dấu hiệu nhận biết phản động trên facebook, blog, website”. Không ít bạn trẻ đã phản đối những trang này và yêu cầu xử lý chúng để làm trong sạch môi trường internet, giúp người dân được tiếp cận thông tin trung thực, bổ ích.

Nguyễn Văn Minh