QĐND - Bình luận
trước và sau chuyến thăm Việt Nam của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ- Ngài Leon
Panetta từ ngày 3 đến ngày 5 tháng 6, có người cho rằng “Đây là chuyến thăm
lịch sử”, có người lại nhấn mạnh, đây là “một thông điệp của Hoa Kỳ” đối với
các nước ở khu vực; rằng “Việt Nam xích lại gần Mỹ”... Còn những thế lực cực
hữu về nhân quyền trong chính giới Hoa Kỳ thì cho rằng “không dễ gì dỡ bỏ vấn
đề nhân quyền vốn đang là rào cản trong việc phát triển quan hệ song phương”…
Những đánh giá,
nhận định trên chẳng những không phù hợp với thực tế chính trị giữa hai quốc
gia, mà chỉ gây ra những căng thẳng về chính trị giữa các nước trong khu vực,
làm ảnh hưởng đến ổn định trong khu vực, nhất là trên Biển Đông.
Vậy chuyến thăm
Việt Nam của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ là bình thường hay có gì đặc biệt?
Trải qua gần 17
năm, kể từ khi Mỹ chính thức tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với
Việt Nam (ngày 12-7-1995), mối quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ đã có những cải
thiện đáng kể trên các phương diện. Song quan hệ đó vẫn chưa phải thật sự là
bình thường. Hoa Kỳ vẫn còn phân biệt đối xử với Việt Nam trên nhiều vấn đề trong
đó có thương mại. Cho đến nay Hoa Kỳ chưa công nhận Quy chế kinh tế thị trường
(MES) của Việt Nam, chưa dành cho Việt Nam ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP)… Đó
là chưa kể tới những khác biệt trên lĩnh vực dân chủ và nhân quyền.
Sự phát triển quan
hệ quốc tế giữa Việt Nam với các quốc gia nói chung, với Hoa Kỳ nói riêng, nằm
trong đường lối chung và đường lối đối ngoại của Việt Nam được các Đại hội Đảng
toàn quốc lần thứ IX, X, XI của Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định. Đó là Việt
Nam “Nhất quán thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương
hóa, đa dạng hóa quan hệ, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định cho sự phát
triển, bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh
thổ”[1].
Chuyến thăm Việt
Nam của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Leon Panetta lần này nằm trong thỏa
thuận Việt Nam– Hoa Kỳ về trao đổi các cuộc viếng thăm của quan chức quốc phòng
hai nước. Năm 2009, Đại tướng Phùng Quang Thanh, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng nước
ta đã thăm Hoa Kỳ... Thời điểm chuyến đi lần này của Bộ trưởng Panetta còn gắn
với việc ông tham dự Đối thoại thường niên Shangri-La (Xin-ga-po) và thăm hai
quốc gia trong khu vực, đó là Xin-ga-po và Ấn Độ.
Trên lĩnh vực quân
sự, hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ cũng không nằm ngoài sự phát triển chung
giữa hai quốc gia. Những hợp tác từ đầu cho đến nay vẫn là giải quyết những vấn
đề liên quan đến giải quyết hậu quả chiến tranh, như tìm kiếm người Mỹ mất tích
(MIA), rà phá bom mìn, tẩy rửa chất độc hóa học, giúp đỡ nạn nhân chiến tranh,
tìm kiếm cứu nạn, quân y, an ninh môi trường...
Trong cuộc hội đàm
giữa đoàn đại biểu Bộ Quốc phòng hai nước, hai bên đã thống nhất đánh giá việc
triển khai Bản ghi nhớ về hợp tác quốc phòng song phương ký năm 2011, trên cơ
sở tôn trọng đầy đủ độc lập tự chủ và chủ quyền của mỗi bên, trên tinh thần hữu
nghị, tin cậy và hiểu biết lẫn nhau, mối quan hệ đối tác, hợp tác lâu dài về
quốc phòng, an ninh giữa Việt Nam và Hoa Kỳ có lợi ích quan trọng cho
cả hai nước và cho khu vực.
Còn vấn đề mà nhiều
người quan tâm, kiếm cớ “thổi” thêm lên, là việc ông Leon Panetta tới thăm
Vịnh Cam Ranh và Việt Nam đề nghị Hoa Kỳ bỏ cấm vận vũ khí sát thương cho Việt
Nam, thì Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đã trả lời
BBC, đại ý: Cam Ranh là một khu vực rộng lớn, ông Leon Panetta trên thực tế chỉ
đến thăm khu vực cảng Ba Ngòi nơi một tàu vận tải quân sự Mỹ đang được sửa chữa
ở đây. Đây là một hoạt động kinh tế kỹ thuật bình thường. Các tàu vận tải
quân sự, không có vũ trang các nước đều có thể vào sửa chữa ở đây… Việc Việt Nam
đề nghị bỏ cấm vận vũ khí sát thương, là nhằm đòi hỏi Hoa Kỳ đối xử “bình
đẳng”, “tôn trọng” đối với Việt Nam như đối với các quốc gia khác… Cho đến nay
Việt Nam chưa có nhu cầu mua vũ khí sát thương của Mỹ.
Trên lĩnh vực dân
chủ, nhân quyền, Việt Nam và Hoa Kỳ vẫn còn những khác biệt, nhưng cũng không
thể phủ nhận, hai quốc gia đã và đang trên đường thu hẹp dần những bất đồng
trên lĩnh vực này. Việt Nam cho rằng, nhân quyền là giá trị chung của các dân
tộc. Việc bảo đảm quyền con người trước hết thuộc thẩm quyền và trách nhiệm của
các chính phủ. Việt Nam phản đối lực lượng cực hữu trong Hạ viện Hoa Kỳ đã và
đang dùng vấn đề nhân quyền để can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam,
cũng như ý đồ dùng nhân quyền làm điều kiện cho quan hệ song phương giữa Việt Nam
và Hoa Kỳ, mà “Dự luật Nhân quyền Việt Nam” (HR 1410) do Hạ nghị sĩ Đảng Cộng
hòa Chris Smith đưa ra ngày 7-3-2012 là một ví dụ. Những bất đồng, khác biệt
nào đó giữa Việt Nam với các quốc gia trên thế giới, trong đó có vấn đề nhân
quyền với Hoa Kỳ cũng là chuyện bình thường, đó không phải là vấn đề không thể
vượt qua được.
Như vậy, sự phát
triển quan hệ về quốc phòng giữa Việt Nam- Hoa Kỳ là bình thường, nhằm củng cố
hơn nữa hòa bình, ổn định trong khu vực và hoàn toàn không làm phương hại đến
một nước nào như một số người đã “thổi” lên trên các phương tiện thông tin đại
chúng nhằm gây hoài nghi trong dư luận.
Thực
tiễn đã cho thấy, muốn bảo vệ được độc lập dân tộc, chủ quyền quốc
gia, toàn vẹn lãnh thổ, tất yếu phải dựa trên sức mạnh dân tộc, đồng thời không
để cho bất cứ ai lợi dụng tinh thần hữu nghị, hợp tác để xâm hại chế độ chính
trị, thể chế quốc gia, độc lập dân tộc, chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ
của Tổ quốc.
Bắc
Hà
[1] - Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn
kiện Đại Hội XI, NXB CTQG, HN, 2011, Tr 46
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét