Nguồn: T.J.Pempel, “
What Asia needs to know about Trump”,
East Asia Forum, 05/05/2016
Biên dịch: Phạm Phan Hồng Anh |
Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp
Hầu như tất cả các học giả, lãnh đạo doanh nghiệp, các nhà làm chính
sách hay người lái taxi người châu Á nào mà tôi từng gặp trong vòng sáu
tháng trở lại đây đều nhanh chóng liên tục hỏi tôi về Trump.
Họ cảm thấy sửng sốt rằng một người hoàn toàn thiếu kinh nghiệm chính
trị, hiểu biết về chính sách đối ngoại và căn bản kinh tế vĩ mô, một
người thể hiện rõ thái độ khinh miệt đối với người ngoại quốc, phụ nữ và
người khuyết tật, lại có thể chi phối đối thoại chính trị của Hoa Kỳ.
Sự bối rối nhưng hứng thú về những trò tự kiêu tự đại của Trump đã
nhường chỗ cho sự quan ngại ngày càng tăng rằng ông ta rất có thể trở
thành người tiếp quản Phòng Bầu dục, dẫn tới những hệ quả bi thảm cho
quan hệ kinh tế và an ninh trên khắp Châu Á – Thái Bình Dương.
Có bốn điểm mà các nước châu Á cần phải hiểu về hiện tượng Trump.
Thứ nhất, cuộc bầu cử gần như không liên quan tới châu Á.
Bất chấp những tuyên bố thường kỳ của Trump về việc trang bị vũ khí hạt
nhân cho Nhật Bản và Hàn Quốc, những kêu gọi tăng thuế nhập khẩu lên
hàng Trung Quốc hay sự khinh miệt của ông ta đối với các hiệp định
thương mại tự do, chính sách đối ngoại không phải là vấn đề đa số cử tri
năm 2016 quan tâm.
Thứ thúc đầy cử tri Mỹ ngày nay là một thứ cocktail độc hại pha trộn
tâm lý bất mãn đối với hệ thống kinh tế bị lũng đoạn bởi một tầng lớp
chính trị theo đuổi lợi ích cá nhân. Những nhà tài chính gian lận khiến
cho nền kinh tế sụp đổ năm 2008 nhưng lại nhận được các khoản tiền
thưởng hậu hĩnh thay vì phải ngồi tù. Các tập đoàn và ban điều hành cấp
cao xuất khẩu các công việc ngành chế tạo vốn từng cung cấp cho nhiều
công dân Mỹ cuộc sống ổn định kiểu trung lưu. Mạng lưới an sinh xã hội
bị bào mòn, cơ sở hạ tầng xuống cấp và nền giáo dục đắt đỏ khó đảm bảo
khả năng thăng tiến xã hội. Trong lúc đó, những chính trị gia ở
Washington lại phục vụ lợi ích của những nhà tài trợ giàu có trong khi
chính phủ thì tiêu tốn hàng nghìn tỉ đô la trong các cuộc chiến thất bại
tại Afghanistan, Syria và Iraq.
Tổng hợp tâm lý bất mãn của công chúng giải thích cho việc tại sao
Trump có thể luôn tìm được người đồng tình đối với danh mục những đối
tượng giơ đầu chịu báng, cho dù họ có là người Mexico, các nhóm thiểu số
hay là người theo đạo Hồi.
Thứ hai, Trump là hậu quả hợp lý từ những hành vi của Đảng
Cộng hòa sau hàng thập kỷ. “Chiến lược miền Nam” (Southern Strategy) của
Richard Nixon đã tạo nên sự bất mãn của cử tri da trắng đối với những
chương trình tăng cường quyền bầu cử và quyền xã hội cho nhóm thiểu số
hay thách thức quan điểm của những người theo đạo Tin Lành. Kể từ đó,
Đảng Cộng hòa tìm cách giành sự ủng hộ của cử tri bằng cách hứa hẹn sẽ
đảo ngược thứ mà nhiều người coi là sự thoái hóa các giá trị Mỹ truyền
thống.
Các thông điệp nhắm vào một số đối tượng hay đánh lừa công luận, cùng
các chính sách không gây nên phí tổn (cost-free policies) và việc chi
phối hãng Fox News cùng các buổi bình luận bảo thủ trên đài phát thanh,
đã giữ cho những cử tri này trung thành với với đảng. Điều này xảy ra
bất chấp thực tế rằng các ưu tiên trong chính sách của đảng Cộng hòa tập
trung vào việc mang lại lợi ích cho một nhóm giàu có trong đảng khi
việc cắt giảm thuế đem lại lợi ích cho “những công ty tạo công ăn việc
làm” giàu có; bãi bỏ điều tiết trên diện rộng trong các lĩnh vực như ô
nhiễm môi trường, an toàn lao động và tài chính; cắt giảm tài trợ cho
các chương trình xã hội, như tem phiếu thực phẩm, hỗ trợ y tế và phúc
lợi hưu trí.
Kể từ khi Ronald Reagan đưa ra tuyên bố lần đầu tiên, châm ngôn của
đảng Cộng hòa là chính phủ không phải là giải pháp; mà chính phủ chính
là vấn đề. Thỏa hiệp bị coi như phản bội. Vào năm 2010, lãnh đạo Thượng
viện Mitch McConnell tóm tắt lại chiến lược này, khẳng định rằng mục
tiêu của ông là bảo đảm Barack Obama chỉ có thể làm tổng thống trong một
nhiệm kỳ. Những nỗ lực này được củng cố bằng việc từ chối hợp tác kịp
thời với các ứng viên ngành tư pháp và hành pháp, cộng thêm với kỷ lục
làm luật thấp nhất trong lịch sử hiện đại.
Sự thất bại của chính phủ trong việc đưa ra bất cứ giải pháp nào nhằm
xoa dịu các cử tri bức xúc tạo thuận lợi cho các cuộc tấn công của
Trump. Hàng thập niên trì trệ của chính phủ khiến họ muốn đánh liều vứt
bỏ cái cũ và mang lại cái mới. Bạo lực tại các cuộc mít-tinh của Trump
là bằng chứng cho cảm xúc thù địch bị dồn nén đó.
Thứ ba, Trump có thể thắng. Các chuyên gia bình luận của Mỹ
không thiếu những dự đoán là thế nào chiến dịch tranh cử của Trump cũng
sẽ thất bại thảm hại. Các chính trị gia Cộng hòa dòng chính bị phân hóa.
Mức độ ủng hộ đảng xuống dốc. Lợi thế có sẵn về Đại cử tri đoàn của
Đảng Dân chủ sẽ càng được củng cố bởi các nhóm cử tri lưỡng đảng e ngại
trước viễn cảnh Trump lên làm tổng thống. Những tuyên bố như vậy rõ ràng
tạo ra một tình huống khả dĩ về sự thất bại của Trump.
Tuy nhiên, những người dự đoán sự thất bại của Trump cũng chính là
những người đã lập luận rằng Trump sẽ không thể nhận được trên 10% lượng
phiếu bầu trong cuộc bầu sơ của đảng Cộng hòa, rằng nhóm các chính trị
gia Cộng hòa dòng chính sẽ không “cho phép” đề cử Trump hay việc truyền
thông vạch trần những điểm bất nhất của Trump sẽ hủy hoại khả năng tranh
cử của ông ta. Tất cả những suy đoán này đã được chứng minh là không
chính xác. Các chính trị gia dòng chính của Đảng Cộng hòa đã bắt đầu tập
hợp để ủng hộ Trump trong khi một loạt liên tiếp những câu khẩu hiệu đã
thay thế cho những đề xuất chính sách, hứa hẹn những giải pháp đơn giản
cho những cử tri thất vọng mà trong đó có rất nhiều người thầm ủng hộ
Trump.
Trong khi đó, những kết quả thăm dò không thuận lợi của Hillary
Clinton cho thấy tồn tại một rào cản khó khăn. Kỹ năng tranh cử của bà
còn yếu, và Hillary vẫn còn đang phải cạnh tranh trên hai mặt trận với
cả Bernie Sanders lẫn Donald Trump, điều làm tiêu tốn nguồn lực và nguồn
vốn chính trị.
Vấn đề bao trùm của Clinton không hẳn là việc những người ủng hộ
Sanders và những người ôn hòa bên đảng Cộng hòa sẽ chịu chấp nhận bầu
cho Trump. Thay vào đó, vấn đề nằm ở chỗ họ có thể sẽ tập hợp quanh một
ứng viên mới sẽ nổi lên để phản đối các ứng cử viên chủ chốt (protest
candidate), hoặc sẽ không tham gia bầu cử. Khi mức độ vận động cử tri
cao, bên đảng Dân chủ sẽ thắng. Khi mức độ đó thấp, họ sẽ thua.
Cuối cùng, việc Trump trở thành tổng thống sẽ là một điều
tai họa đối với châu Á. Chiến dịch tranh cử của ông không có những
chuyên gia chính sách đối ngoại và rất nhiều những chuyên gia có kinh
nghiệm thuộc đảng Cộng hòa đã tuyên bố không đội trời chung với Trump.
Liệu vài người trong số họ có tham gia vào chính quyền của Trump không?
Có thể, nhưng số người đó khó có thể đủ lớn để vượt qua chính sách “nước
Mỹ trước tiên” của Trump.
Các quan hệ kinh tế từ các hiệp định thương mại khu vực cho tới các
thể chế đa phương có khả năng trở thành nạn nhân của thứ kỹ năng thiết
lập thỏa thuận mà Trump tự xưng. Các liên minh hàng thập kỷ nay cũng
vậy, tương tự là cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân lâu nay của Mỹ,
hay những nỗ lực khéo léo nhằm cân bằng giữa chính sách can dự nước đôi
với Trung Quốc và quyết tâm sử dụng hài hòa sức mạnh quân sự của Mỹ bên
cạnh sự tinh tế về mặt ngoại giao.
Các quốc gia châu Á đúng là nên lo lắng. Nhưng họ chẳng thể làm được điều gì ngoại trừ chờ đợi kết quả cuộc bầu cử vào tháng 11.
T.J.Pempel là giáo sư về Khoa học Chính trị tại Đại học California, Berkeley.
- See more at: http://nghiencuuquocte.org/2016/06/29/nhung-dieu-chau-can-biet-ve-trump/#sthash.RbFKolHR.dpuf
Nguồn: T.J.Pempel, “
What Asia needs to know about Trump”,
East Asia Forum, 05/05/2016
Biên dịch: Phạm Phan Hồng Anh |
Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp
Hầu như tất cả các học giả, lãnh đạo doanh nghiệp, các nhà làm chính
sách hay người lái taxi người châu Á nào mà tôi từng gặp trong vòng sáu
tháng trở lại đây đều nhanh chóng liên tục hỏi tôi về Trump.
Họ cảm thấy sửng sốt rằng một người hoàn toàn thiếu kinh nghiệm chính
trị, hiểu biết về chính sách đối ngoại và căn bản kinh tế vĩ mô, một
người thể hiện rõ thái độ khinh miệt đối với người ngoại quốc, phụ nữ và
người khuyết tật, lại có thể chi phối đối thoại chính trị của Hoa Kỳ.
Sự bối rối nhưng hứng thú về những trò tự kiêu tự đại của Trump đã
nhường chỗ cho sự quan ngại ngày càng tăng rằng ông ta rất có thể trở
thành người tiếp quản Phòng Bầu dục, dẫn tới những hệ quả bi thảm cho
quan hệ kinh tế và an ninh trên khắp Châu Á – Thái Bình Dương.
Có bốn điểm mà các nước châu Á cần phải hiểu về hiện tượng Trump.
Thứ nhất, cuộc bầu cử gần như không liên quan tới châu Á.
Bất chấp những tuyên bố thường kỳ của Trump về việc trang bị vũ khí hạt
nhân cho Nhật Bản và Hàn Quốc, những kêu gọi tăng thuế nhập khẩu lên
hàng Trung Quốc hay sự khinh miệt của ông ta đối với các hiệp định
thương mại tự do, chính sách đối ngoại không phải là vấn đề đa số cử tri
năm 2016 quan tâm.
Thứ thúc đầy cử tri Mỹ ngày nay là một thứ cocktail độc hại pha trộn
tâm lý bất mãn đối với hệ thống kinh tế bị lũng đoạn bởi một tầng lớp
chính trị theo đuổi lợi ích cá nhân. Những nhà tài chính gian lận khiến
cho nền kinh tế sụp đổ năm 2008 nhưng lại nhận được các khoản tiền
thưởng hậu hĩnh thay vì phải ngồi tù. Các tập đoàn và ban điều hành cấp
cao xuất khẩu các công việc ngành chế tạo vốn từng cung cấp cho nhiều
công dân Mỹ cuộc sống ổn định kiểu trung lưu. Mạng lưới an sinh xã hội
bị bào mòn, cơ sở hạ tầng xuống cấp và nền giáo dục đắt đỏ khó đảm bảo
khả năng thăng tiến xã hội. Trong lúc đó, những chính trị gia ở
Washington lại phục vụ lợi ích của những nhà tài trợ giàu có trong khi
chính phủ thì tiêu tốn hàng nghìn tỉ đô la trong các cuộc chiến thất bại
tại Afghanistan, Syria và Iraq.
Tổng hợp tâm lý bất mãn của công chúng giải thích cho việc tại sao
Trump có thể luôn tìm được người đồng tình đối với danh mục những đối
tượng giơ đầu chịu báng, cho dù họ có là người Mexico, các nhóm thiểu số
hay là người theo đạo Hồi.
Thứ hai, Trump là hậu quả hợp lý từ những hành vi của Đảng
Cộng hòa sau hàng thập kỷ. “Chiến lược miền Nam” (Southern Strategy) của
Richard Nixon đã tạo nên sự bất mãn của cử tri da trắng đối với những
chương trình tăng cường quyền bầu cử và quyền xã hội cho nhóm thiểu số
hay thách thức quan điểm của những người theo đạo Tin Lành. Kể từ đó,
Đảng Cộng hòa tìm cách giành sự ủng hộ của cử tri bằng cách hứa hẹn sẽ
đảo ngược thứ mà nhiều người coi là sự thoái hóa các giá trị Mỹ truyền
thống.
Các thông điệp nhắm vào một số đối tượng hay đánh lừa công luận, cùng
các chính sách không gây nên phí tổn (cost-free policies) và việc chi
phối hãng Fox News cùng các buổi bình luận bảo thủ trên đài phát thanh,
đã giữ cho những cử tri này trung thành với với đảng. Điều này xảy ra
bất chấp thực tế rằng các ưu tiên trong chính sách của đảng Cộng hòa tập
trung vào việc mang lại lợi ích cho một nhóm giàu có trong đảng khi
việc cắt giảm thuế đem lại lợi ích cho “những công ty tạo công ăn việc
làm” giàu có; bãi bỏ điều tiết trên diện rộng trong các lĩnh vực như ô
nhiễm môi trường, an toàn lao động và tài chính; cắt giảm tài trợ cho
các chương trình xã hội, như tem phiếu thực phẩm, hỗ trợ y tế và phúc
lợi hưu trí.
Kể từ khi Ronald Reagan đưa ra tuyên bố lần đầu tiên, châm ngôn của
đảng Cộng hòa là chính phủ không phải là giải pháp; mà chính phủ chính
là vấn đề. Thỏa hiệp bị coi như phản bội. Vào năm 2010, lãnh đạo Thượng
viện Mitch McConnell tóm tắt lại chiến lược này, khẳng định rằng mục
tiêu của ông là bảo đảm Barack Obama chỉ có thể làm tổng thống trong một
nhiệm kỳ. Những nỗ lực này được củng cố bằng việc từ chối hợp tác kịp
thời với các ứng viên ngành tư pháp và hành pháp, cộng thêm với kỷ lục
làm luật thấp nhất trong lịch sử hiện đại.
Sự thất bại của chính phủ trong việc đưa ra bất cứ giải pháp nào nhằm
xoa dịu các cử tri bức xúc tạo thuận lợi cho các cuộc tấn công của
Trump. Hàng thập niên trì trệ của chính phủ khiến họ muốn đánh liều vứt
bỏ cái cũ và mang lại cái mới. Bạo lực tại các cuộc mít-tinh của Trump
là bằng chứng cho cảm xúc thù địch bị dồn nén đó.
Thứ ba, Trump có thể thắng. Các chuyên gia bình luận của Mỹ
không thiếu những dự đoán là thế nào chiến dịch tranh cử của Trump cũng
sẽ thất bại thảm hại. Các chính trị gia Cộng hòa dòng chính bị phân hóa.
Mức độ ủng hộ đảng xuống dốc. Lợi thế có sẵn về Đại cử tri đoàn của
Đảng Dân chủ sẽ càng được củng cố bởi các nhóm cử tri lưỡng đảng e ngại
trước viễn cảnh Trump lên làm tổng thống. Những tuyên bố như vậy rõ ràng
tạo ra một tình huống khả dĩ về sự thất bại của Trump.
Tuy nhiên, những người dự đoán sự thất bại của Trump cũng chính là
những người đã lập luận rằng Trump sẽ không thể nhận được trên 10% lượng
phiếu bầu trong cuộc bầu sơ của đảng Cộng hòa, rằng nhóm các chính trị
gia Cộng hòa dòng chính sẽ không “cho phép” đề cử Trump hay việc truyền
thông vạch trần những điểm bất nhất của Trump sẽ hủy hoại khả năng tranh
cử của ông ta. Tất cả những suy đoán này đã được chứng minh là không
chính xác. Các chính trị gia dòng chính của Đảng Cộng hòa đã bắt đầu tập
hợp để ủng hộ Trump trong khi một loạt liên tiếp những câu khẩu hiệu đã
thay thế cho những đề xuất chính sách, hứa hẹn những giải pháp đơn giản
cho những cử tri thất vọng mà trong đó có rất nhiều người thầm ủng hộ
Trump.
Trong khi đó, những kết quả thăm dò không thuận lợi của Hillary
Clinton cho thấy tồn tại một rào cản khó khăn. Kỹ năng tranh cử của bà
còn yếu, và Hillary vẫn còn đang phải cạnh tranh trên hai mặt trận với
cả Bernie Sanders lẫn Donald Trump, điều làm tiêu tốn nguồn lực và nguồn
vốn chính trị.
Vấn đề bao trùm của Clinton không hẳn là việc những người ủng hộ
Sanders và những người ôn hòa bên đảng Cộng hòa sẽ chịu chấp nhận bầu
cho Trump. Thay vào đó, vấn đề nằm ở chỗ họ có thể sẽ tập hợp quanh một
ứng viên mới sẽ nổi lên để phản đối các ứng cử viên chủ chốt (protest
candidate), hoặc sẽ không tham gia bầu cử. Khi mức độ vận động cử tri
cao, bên đảng Dân chủ sẽ thắng. Khi mức độ đó thấp, họ sẽ thua.
Cuối cùng, việc Trump trở thành tổng thống sẽ là một điều
tai họa đối với châu Á. Chiến dịch tranh cử của ông không có những
chuyên gia chính sách đối ngoại và rất nhiều những chuyên gia có kinh
nghiệm thuộc đảng Cộng hòa đã tuyên bố không đội trời chung với Trump.
Liệu vài người trong số họ có tham gia vào chính quyền của Trump không?
Có thể, nhưng số người đó khó có thể đủ lớn để vượt qua chính sách “nước
Mỹ trước tiên” của Trump.
Các quan hệ kinh tế từ các hiệp định thương mại khu vực cho tới các
thể chế đa phương có khả năng trở thành nạn nhân của thứ kỹ năng thiết
lập thỏa thuận mà Trump tự xưng. Các liên minh hàng thập kỷ nay cũng
vậy, tương tự là cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân lâu nay của Mỹ,
hay những nỗ lực khéo léo nhằm cân bằng giữa chính sách can dự nước đôi
với Trung Quốc và quyết tâm sử dụng hài hòa sức mạnh quân sự của Mỹ bên
cạnh sự tinh tế về mặt ngoại giao.
Các quốc gia châu Á đúng là nên lo lắng. Nhưng họ chẳng thể làm được điều gì ngoại trừ chờ đợi kết quả cuộc bầu cử vào tháng 11.
T.J.Pempel là giáo sư về Khoa học Chính trị tại Đại học California, Berkeley.
- See more at: http://nghiencuuquocte.org/2016/06/29/nhung-dieu-chau-can-biet-ve-trump/#sthash.RbFKolHR.dpuf
Nguồn: T.J.Pempel, “
What Asia needs to know about Trump”,
East Asia Forum, 05/05/2016
Biên dịch: Phạm Phan Hồng Anh |
Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp
Hầu như tất cả các học giả, lãnh đạo doanh nghiệp, các nhà làm chính
sách hay người lái taxi người châu Á nào mà tôi từng gặp trong vòng sáu
tháng trở lại đây đều nhanh chóng liên tục hỏi tôi về Trump.
Họ cảm thấy sửng sốt rằng một người hoàn toàn thiếu kinh nghiệm chính
trị, hiểu biết về chính sách đối ngoại và căn bản kinh tế vĩ mô, một
người thể hiện rõ thái độ khinh miệt đối với người ngoại quốc, phụ nữ và
người khuyết tật, lại có thể chi phối đối thoại chính trị của Hoa Kỳ.
Sự bối rối nhưng hứng thú về những trò tự kiêu tự đại của Trump đã
nhường chỗ cho sự quan ngại ngày càng tăng rằng ông ta rất có thể trở
thành người tiếp quản Phòng Bầu dục, dẫn tới những hệ quả bi thảm cho
quan hệ kinh tế và an ninh trên khắp Châu Á – Thái Bình Dương.
Có bốn điểm mà các nước châu Á cần phải hiểu về hiện tượng Trump.
Thứ nhất, cuộc bầu cử gần như không liên quan tới châu Á.
Bất chấp những tuyên bố thường kỳ của Trump về việc trang bị vũ khí hạt
nhân cho Nhật Bản và Hàn Quốc, những kêu gọi tăng thuế nhập khẩu lên
hàng Trung Quốc hay sự khinh miệt của ông ta đối với các hiệp định
thương mại tự do, chính sách đối ngoại không phải là vấn đề đa số cử tri
năm 2016 quan tâm.
Thứ thúc đầy cử tri Mỹ ngày nay là một thứ cocktail độc hại pha trộn
tâm lý bất mãn đối với hệ thống kinh tế bị lũng đoạn bởi một tầng lớp
chính trị theo đuổi lợi ích cá nhân. Những nhà tài chính gian lận khiến
cho nền kinh tế sụp đổ năm 2008 nhưng lại nhận được các khoản tiền
thưởng hậu hĩnh thay vì phải ngồi tù. Các tập đoàn và ban điều hành cấp
cao xuất khẩu các công việc ngành chế tạo vốn từng cung cấp cho nhiều
công dân Mỹ cuộc sống ổn định kiểu trung lưu. Mạng lưới an sinh xã hội
bị bào mòn, cơ sở hạ tầng xuống cấp và nền giáo dục đắt đỏ khó đảm bảo
khả năng thăng tiến xã hội. Trong lúc đó, những chính trị gia ở
Washington lại phục vụ lợi ích của những nhà tài trợ giàu có trong khi
chính phủ thì tiêu tốn hàng nghìn tỉ đô la trong các cuộc chiến thất bại
tại Afghanistan, Syria và Iraq.
Tổng hợp tâm lý bất mãn của công chúng giải thích cho việc tại sao
Trump có thể luôn tìm được người đồng tình đối với danh mục những đối
tượng giơ đầu chịu báng, cho dù họ có là người Mexico, các nhóm thiểu số
hay là người theo đạo Hồi.
Thứ hai, Trump là hậu quả hợp lý từ những hành vi của Đảng
Cộng hòa sau hàng thập kỷ. “Chiến lược miền Nam” (Southern Strategy) của
Richard Nixon đã tạo nên sự bất mãn của cử tri da trắng đối với những
chương trình tăng cường quyền bầu cử và quyền xã hội cho nhóm thiểu số
hay thách thức quan điểm của những người theo đạo Tin Lành. Kể từ đó,
Đảng Cộng hòa tìm cách giành sự ủng hộ của cử tri bằng cách hứa hẹn sẽ
đảo ngược thứ mà nhiều người coi là sự thoái hóa các giá trị Mỹ truyền
thống.
Các thông điệp nhắm vào một số đối tượng hay đánh lừa công luận, cùng
các chính sách không gây nên phí tổn (cost-free policies) và việc chi
phối hãng Fox News cùng các buổi bình luận bảo thủ trên đài phát thanh,
đã giữ cho những cử tri này trung thành với với đảng. Điều này xảy ra
bất chấp thực tế rằng các ưu tiên trong chính sách của đảng Cộng hòa tập
trung vào việc mang lại lợi ích cho một nhóm giàu có trong đảng khi
việc cắt giảm thuế đem lại lợi ích cho “những công ty tạo công ăn việc
làm” giàu có; bãi bỏ điều tiết trên diện rộng trong các lĩnh vực như ô
nhiễm môi trường, an toàn lao động và tài chính; cắt giảm tài trợ cho
các chương trình xã hội, như tem phiếu thực phẩm, hỗ trợ y tế và phúc
lợi hưu trí.
Kể từ khi Ronald Reagan đưa ra tuyên bố lần đầu tiên, châm ngôn của
đảng Cộng hòa là chính phủ không phải là giải pháp; mà chính phủ chính
là vấn đề. Thỏa hiệp bị coi như phản bội. Vào năm 2010, lãnh đạo Thượng
viện Mitch McConnell tóm tắt lại chiến lược này, khẳng định rằng mục
tiêu của ông là bảo đảm Barack Obama chỉ có thể làm tổng thống trong một
nhiệm kỳ. Những nỗ lực này được củng cố bằng việc từ chối hợp tác kịp
thời với các ứng viên ngành tư pháp và hành pháp, cộng thêm với kỷ lục
làm luật thấp nhất trong lịch sử hiện đại.
Sự thất bại của chính phủ trong việc đưa ra bất cứ giải pháp nào nhằm
xoa dịu các cử tri bức xúc tạo thuận lợi cho các cuộc tấn công của
Trump. Hàng thập niên trì trệ của chính phủ khiến họ muốn đánh liều vứt
bỏ cái cũ và mang lại cái mới. Bạo lực tại các cuộc mít-tinh của Trump
là bằng chứng cho cảm xúc thù địch bị dồn nén đó.
Thứ ba, Trump có thể thắng. Các chuyên gia bình luận của Mỹ
không thiếu những dự đoán là thế nào chiến dịch tranh cử của Trump cũng
sẽ thất bại thảm hại. Các chính trị gia Cộng hòa dòng chính bị phân hóa.
Mức độ ủng hộ đảng xuống dốc. Lợi thế có sẵn về Đại cử tri đoàn của
Đảng Dân chủ sẽ càng được củng cố bởi các nhóm cử tri lưỡng đảng e ngại
trước viễn cảnh Trump lên làm tổng thống. Những tuyên bố như vậy rõ ràng
tạo ra một tình huống khả dĩ về sự thất bại của Trump.
Tuy nhiên, những người dự đoán sự thất bại của Trump cũng chính là
những người đã lập luận rằng Trump sẽ không thể nhận được trên 10% lượng
phiếu bầu trong cuộc bầu sơ của đảng Cộng hòa, rằng nhóm các chính trị
gia Cộng hòa dòng chính sẽ không “cho phép” đề cử Trump hay việc truyền
thông vạch trần những điểm bất nhất của Trump sẽ hủy hoại khả năng tranh
cử của ông ta. Tất cả những suy đoán này đã được chứng minh là không
chính xác. Các chính trị gia dòng chính của Đảng Cộng hòa đã bắt đầu tập
hợp để ủng hộ Trump trong khi một loạt liên tiếp những câu khẩu hiệu đã
thay thế cho những đề xuất chính sách, hứa hẹn những giải pháp đơn giản
cho những cử tri thất vọng mà trong đó có rất nhiều người thầm ủng hộ
Trump.
Trong khi đó, những kết quả thăm dò không thuận lợi của Hillary
Clinton cho thấy tồn tại một rào cản khó khăn. Kỹ năng tranh cử của bà
còn yếu, và Hillary vẫn còn đang phải cạnh tranh trên hai mặt trận với
cả Bernie Sanders lẫn Donald Trump, điều làm tiêu tốn nguồn lực và nguồn
vốn chính trị.
Vấn đề bao trùm của Clinton không hẳn là việc những người ủng hộ
Sanders và những người ôn hòa bên đảng Cộng hòa sẽ chịu chấp nhận bầu
cho Trump. Thay vào đó, vấn đề nằm ở chỗ họ có thể sẽ tập hợp quanh một
ứng viên mới sẽ nổi lên để phản đối các ứng cử viên chủ chốt (protest
candidate), hoặc sẽ không tham gia bầu cử. Khi mức độ vận động cử tri
cao, bên đảng Dân chủ sẽ thắng. Khi mức độ đó thấp, họ sẽ thua.
Cuối cùng, việc Trump trở thành tổng thống sẽ là một điều
tai họa đối với châu Á. Chiến dịch tranh cử của ông không có những
chuyên gia chính sách đối ngoại và rất nhiều những chuyên gia có kinh
nghiệm thuộc đảng Cộng hòa đã tuyên bố không đội trời chung với Trump.
Liệu vài người trong số họ có tham gia vào chính quyền của Trump không?
Có thể, nhưng số người đó khó có thể đủ lớn để vượt qua chính sách “nước
Mỹ trước tiên” của Trump.
Các quan hệ kinh tế từ các hiệp định thương mại khu vực cho tới các
thể chế đa phương có khả năng trở thành nạn nhân của thứ kỹ năng thiết
lập thỏa thuận mà Trump tự xưng. Các liên minh hàng thập kỷ nay cũng
vậy, tương tự là cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân lâu nay của Mỹ,
hay những nỗ lực khéo léo nhằm cân bằng giữa chính sách can dự nước đôi
với Trung Quốc và quyết tâm sử dụng hài hòa sức mạnh quân sự của Mỹ bên
cạnh sự tinh tế về mặt ngoại giao.
Các quốc gia châu Á đúng là nên lo lắng. Nhưng họ chẳng thể làm được điều gì ngoại trừ chờ đợi kết quả cuộc bầu cử vào tháng 11.
T.J.Pempel là giáo sư về Khoa học Chính trị tại Đại học California, Berkeley.
- See more at: http://nghiencuuquocte.org/2016/06/29/nhung-dieu-chau-can-biet-ve-trump/#sthash.RbFKolHR.dpuf
Nguồn: T.J.Pempel, “
What Asia needs to know about Trump”,
East Asia Forum, 05/05/2016
Biên dịch: Phạm Phan Hồng Anh |
Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp
Hầu như tất cả các học giả, lãnh đạo doanh nghiệp, các nhà làm chính
sách hay người lái taxi người châu Á nào mà tôi từng gặp trong vòng sáu
tháng trở lại đây đều nhanh chóng liên tục hỏi tôi về Trump.
Họ cảm thấy sửng sốt rằng một người hoàn toàn thiếu kinh nghiệm chính
trị, hiểu biết về chính sách đối ngoại và căn bản kinh tế vĩ mô, một
người thể hiện rõ thái độ khinh miệt đối với người ngoại quốc, phụ nữ và
người khuyết tật, lại có thể chi phối đối thoại chính trị của Hoa Kỳ.
Sự bối rối nhưng hứng thú về những trò tự kiêu tự đại của Trump đã
nhường chỗ cho sự quan ngại ngày càng tăng rằng ông ta rất có thể trở
thành người tiếp quản Phòng Bầu dục, dẫn tới những hệ quả bi thảm cho
quan hệ kinh tế và an ninh trên khắp Châu Á – Thái Bình Dương.
Có bốn điểm mà các nước châu Á cần phải hiểu về hiện tượng Trump.
Thứ nhất, cuộc bầu cử gần như không liên quan tới châu Á.
Bất chấp những tuyên bố thường kỳ của Trump về việc trang bị vũ khí hạt
nhân cho Nhật Bản và Hàn Quốc, những kêu gọi tăng thuế nhập khẩu lên
hàng Trung Quốc hay sự khinh miệt của ông ta đối với các hiệp định
thương mại tự do, chính sách đối ngoại không phải là vấn đề đa số cử tri
năm 2016 quan tâm.
Thứ thúc đầy cử tri Mỹ ngày nay là một thứ cocktail độc hại pha trộn
tâm lý bất mãn đối với hệ thống kinh tế bị lũng đoạn bởi một tầng lớp
chính trị theo đuổi lợi ích cá nhân. Những nhà tài chính gian lận khiến
cho nền kinh tế sụp đổ năm 2008 nhưng lại nhận được các khoản tiền
thưởng hậu hĩnh thay vì phải ngồi tù. Các tập đoàn và ban điều hành cấp
cao xuất khẩu các công việc ngành chế tạo vốn từng cung cấp cho nhiều
công dân Mỹ cuộc sống ổn định kiểu trung lưu. Mạng lưới an sinh xã hội
bị bào mòn, cơ sở hạ tầng xuống cấp và nền giáo dục đắt đỏ khó đảm bảo
khả năng thăng tiến xã hội. Trong lúc đó, những chính trị gia ở
Washington lại phục vụ lợi ích của những nhà tài trợ giàu có trong khi
chính phủ thì tiêu tốn hàng nghìn tỉ đô la trong các cuộc chiến thất bại
tại Afghanistan, Syria và Iraq.
Tổng hợp tâm lý bất mãn của công chúng giải thích cho việc tại sao
Trump có thể luôn tìm được người đồng tình đối với danh mục những đối
tượng giơ đầu chịu báng, cho dù họ có là người Mexico, các nhóm thiểu số
hay là người theo đạo Hồi.
Thứ hai, Trump là hậu quả hợp lý từ những hành vi của Đảng
Cộng hòa sau hàng thập kỷ. “Chiến lược miền Nam” (Southern Strategy) của
Richard Nixon đã tạo nên sự bất mãn của cử tri da trắng đối với những
chương trình tăng cường quyền bầu cử và quyền xã hội cho nhóm thiểu số
hay thách thức quan điểm của những người theo đạo Tin Lành. Kể từ đó,
Đảng Cộng hòa tìm cách giành sự ủng hộ của cử tri bằng cách hứa hẹn sẽ
đảo ngược thứ mà nhiều người coi là sự thoái hóa các giá trị Mỹ truyền
thống.
Các thông điệp nhắm vào một số đối tượng hay đánh lừa công luận, cùng
các chính sách không gây nên phí tổn (cost-free policies) và việc chi
phối hãng Fox News cùng các buổi bình luận bảo thủ trên đài phát thanh,
đã giữ cho những cử tri này trung thành với với đảng. Điều này xảy ra
bất chấp thực tế rằng các ưu tiên trong chính sách của đảng Cộng hòa tập
trung vào việc mang lại lợi ích cho một nhóm giàu có trong đảng khi
việc cắt giảm thuế đem lại lợi ích cho “những công ty tạo công ăn việc
làm” giàu có; bãi bỏ điều tiết trên diện rộng trong các lĩnh vực như ô
nhiễm môi trường, an toàn lao động và tài chính; cắt giảm tài trợ cho
các chương trình xã hội, như tem phiếu thực phẩm, hỗ trợ y tế và phúc
lợi hưu trí.
Kể từ khi Ronald Reagan đưa ra tuyên bố lần đầu tiên, châm ngôn của
đảng Cộng hòa là chính phủ không phải là giải pháp; mà chính phủ chính
là vấn đề. Thỏa hiệp bị coi như phản bội. Vào năm 2010, lãnh đạo Thượng
viện Mitch McConnell tóm tắt lại chiến lược này, khẳng định rằng mục
tiêu của ông là bảo đảm Barack Obama chỉ có thể làm tổng thống trong một
nhiệm kỳ. Những nỗ lực này được củng cố bằng việc từ chối hợp tác kịp
thời với các ứng viên ngành tư pháp và hành pháp, cộng thêm với kỷ lục
làm luật thấp nhất trong lịch sử hiện đại.
Sự thất bại của chính phủ trong việc đưa ra bất cứ giải pháp nào nhằm
xoa dịu các cử tri bức xúc tạo thuận lợi cho các cuộc tấn công của
Trump. Hàng thập niên trì trệ của chính phủ khiến họ muốn đánh liều vứt
bỏ cái cũ và mang lại cái mới. Bạo lực tại các cuộc mít-tinh của Trump
là bằng chứng cho cảm xúc thù địch bị dồn nén đó.
Thứ ba, Trump có thể thắng. Các chuyên gia bình luận của Mỹ
không thiếu những dự đoán là thế nào chiến dịch tranh cử của Trump cũng
sẽ thất bại thảm hại. Các chính trị gia Cộng hòa dòng chính bị phân hóa.
Mức độ ủng hộ đảng xuống dốc. Lợi thế có sẵn về Đại cử tri đoàn của
Đảng Dân chủ sẽ càng được củng cố bởi các nhóm cử tri lưỡng đảng e ngại
trước viễn cảnh Trump lên làm tổng thống. Những tuyên bố như vậy rõ ràng
tạo ra một tình huống khả dĩ về sự thất bại của Trump.
Tuy nhiên, những người dự đoán sự thất bại của Trump cũng chính là
những người đã lập luận rằng Trump sẽ không thể nhận được trên 10% lượng
phiếu bầu trong cuộc bầu sơ của đảng Cộng hòa, rằng nhóm các chính trị
gia Cộng hòa dòng chính sẽ không “cho phép” đề cử Trump hay việc truyền
thông vạch trần những điểm bất nhất của Trump sẽ hủy hoại khả năng tranh
cử của ông ta. Tất cả những suy đoán này đã được chứng minh là không
chính xác. Các chính trị gia dòng chính của Đảng Cộng hòa đã bắt đầu tập
hợp để ủng hộ Trump trong khi một loạt liên tiếp những câu khẩu hiệu đã
thay thế cho những đề xuất chính sách, hứa hẹn những giải pháp đơn giản
cho những cử tri thất vọng mà trong đó có rất nhiều người thầm ủng hộ
Trump.
Trong khi đó, những kết quả thăm dò không thuận lợi của Hillary
Clinton cho thấy tồn tại một rào cản khó khăn. Kỹ năng tranh cử của bà
còn yếu, và Hillary vẫn còn đang phải cạnh tranh trên hai mặt trận với
cả Bernie Sanders lẫn Donald Trump, điều làm tiêu tốn nguồn lực và nguồn
vốn chính trị.
Vấn đề bao trùm của Clinton không hẳn là việc những người ủng hộ
Sanders và những người ôn hòa bên đảng Cộng hòa sẽ chịu chấp nhận bầu
cho Trump. Thay vào đó, vấn đề nằm ở chỗ họ có thể sẽ tập hợp quanh một
ứng viên mới sẽ nổi lên để phản đối các ứng cử viên chủ chốt (protest
candidate), hoặc sẽ không tham gia bầu cử. Khi mức độ vận động cử tri
cao, bên đảng Dân chủ sẽ thắng. Khi mức độ đó thấp, họ sẽ thua.
Cuối cùng, việc Trump trở thành tổng thống sẽ là một điều
tai họa đối với châu Á. Chiến dịch tranh cử của ông không có những
chuyên gia chính sách đối ngoại và rất nhiều những chuyên gia có kinh
nghiệm thuộc đảng Cộng hòa đã tuyên bố không đội trời chung với Trump.
Liệu vài người trong số họ có tham gia vào chính quyền của Trump không?
Có thể, nhưng số người đó khó có thể đủ lớn để vượt qua chính sách “nước
Mỹ trước tiên” của Trump.
Các quan hệ kinh tế từ các hiệp định thương mại khu vực cho tới các
thể chế đa phương có khả năng trở thành nạn nhân của thứ kỹ năng thiết
lập thỏa thuận mà Trump tự xưng. Các liên minh hàng thập kỷ nay cũng
vậy, tương tự là cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân lâu nay của Mỹ,
hay những nỗ lực khéo léo nhằm cân bằng giữa chính sách can dự nước đôi
với Trung Quốc và quyết tâm sử dụng hài hòa sức mạnh quân sự của Mỹ bên
cạnh sự tinh tế về mặt ngoại giao.
Các quốc gia châu Á đúng là nên lo lắng. Nhưng họ chẳng thể làm được điều gì ngoại trừ chờ đợi kết quả cuộc bầu cử vào tháng 11.
T.J.Pempel là giáo sư về Khoa học Chính trị tại Đại học California, Berkeley.
- See more at: http://nghiencuuquocte.org/2016/06/29/nhung-dieu-chau-can-biet-ve-trump/#sthash.RbFKolHR.dpuf
Nguồn: T.J.Pempel, “
What Asia needs to know about Trump”,
East Asia Forum, 05/05/2016
Biên dịch: Phạm Phan Hồng Anh |
Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp
Hầu như tất cả các học giả, lãnh đạo doanh nghiệp, các nhà làm chính
sách hay người lái taxi người châu Á nào mà tôi từng gặp trong vòng sáu
tháng trở lại đây đều nhanh chóng liên tục hỏi tôi về Trump.
Họ cảm thấy sửng sốt rằng một người hoàn toàn thiếu kinh nghiệm chính
trị, hiểu biết về chính sách đối ngoại và căn bản kinh tế vĩ mô, một
người thể hiện rõ thái độ khinh miệt đối với người ngoại quốc, phụ nữ và
người khuyết tật, lại có thể chi phối đối thoại chính trị của Hoa Kỳ.
Sự bối rối nhưng hứng thú về những trò tự kiêu tự đại của Trump đã
nhường chỗ cho sự quan ngại ngày càng tăng rằng ông ta rất có thể trở
thành người tiếp quản Phòng Bầu dục, dẫn tới những hệ quả bi thảm cho
quan hệ kinh tế và an ninh trên khắp Châu Á – Thái Bình Dương.
Có bốn điểm mà các nước châu Á cần phải hiểu về hiện tượng Trump.
Thứ nhất, cuộc bầu cử gần như không liên quan tới châu Á.
Bất chấp những tuyên bố thường kỳ của Trump về việc trang bị vũ khí hạt
nhân cho Nhật Bản và Hàn Quốc, những kêu gọi tăng thuế nhập khẩu lên
hàng Trung Quốc hay sự khinh miệt của ông ta đối với các hiệp định
thương mại tự do, chính sách đối ngoại không phải là vấn đề đa số cử tri
năm 2016 quan tâm.
Thứ thúc đầy cử tri Mỹ ngày nay là một thứ cocktail độc hại pha trộn
tâm lý bất mãn đối với hệ thống kinh tế bị lũng đoạn bởi một tầng lớp
chính trị theo đuổi lợi ích cá nhân. Những nhà tài chính gian lận khiến
cho nền kinh tế sụp đổ năm 2008 nhưng lại nhận được các khoản tiền
thưởng hậu hĩnh thay vì phải ngồi tù. Các tập đoàn và ban điều hành cấp
cao xuất khẩu các công việc ngành chế tạo vốn từng cung cấp cho nhiều
công dân Mỹ cuộc sống ổn định kiểu trung lưu. Mạng lưới an sinh xã hội
bị bào mòn, cơ sở hạ tầng xuống cấp và nền giáo dục đắt đỏ khó đảm bảo
khả năng thăng tiến xã hội. Trong lúc đó, những chính trị gia ở
Washington lại phục vụ lợi ích của những nhà tài trợ giàu có trong khi
chính phủ thì tiêu tốn hàng nghìn tỉ đô la trong các cuộc chiến thất bại
tại Afghanistan, Syria và Iraq.
Tổng hợp tâm lý bất mãn của công chúng giải thích cho việc tại sao
Trump có thể luôn tìm được người đồng tình đối với danh mục những đối
tượng giơ đầu chịu báng, cho dù họ có là người Mexico, các nhóm thiểu số
hay là người theo đạo Hồi.
Thứ hai, Trump là hậu quả hợp lý từ những hành vi của Đảng
Cộng hòa sau hàng thập kỷ. “Chiến lược miền Nam” (Southern Strategy) của
Richard Nixon đã tạo nên sự bất mãn của cử tri da trắng đối với những
chương trình tăng cường quyền bầu cử và quyền xã hội cho nhóm thiểu số
hay thách thức quan điểm của những người theo đạo Tin Lành. Kể từ đó,
Đảng Cộng hòa tìm cách giành sự ủng hộ của cử tri bằng cách hứa hẹn sẽ
đảo ngược thứ mà nhiều người coi là sự thoái hóa các giá trị Mỹ truyền
thống.
Các thông điệp nhắm vào một số đối tượng hay đánh lừa công luận, cùng
các chính sách không gây nên phí tổn (cost-free policies) và việc chi
phối hãng Fox News cùng các buổi bình luận bảo thủ trên đài phát thanh,
đã giữ cho những cử tri này trung thành với với đảng. Điều này xảy ra
bất chấp thực tế rằng các ưu tiên trong chính sách của đảng Cộng hòa tập
trung vào việc mang lại lợi ích cho một nhóm giàu có trong đảng khi
việc cắt giảm thuế đem lại lợi ích cho “những công ty tạo công ăn việc
làm” giàu có; bãi bỏ điều tiết trên diện rộng trong các lĩnh vực như ô
nhiễm môi trường, an toàn lao động và tài chính; cắt giảm tài trợ cho
các chương trình xã hội, như tem phiếu thực phẩm, hỗ trợ y tế và phúc
lợi hưu trí.
Kể từ khi Ronald Reagan đưa ra tuyên bố lần đầu tiên, châm ngôn của
đảng Cộng hòa là chính phủ không phải là giải pháp; mà chính phủ chính
là vấn đề. Thỏa hiệp bị coi như phản bội. Vào năm 2010, lãnh đạo Thượng
viện Mitch McConnell tóm tắt lại chiến lược này, khẳng định rằng mục
tiêu của ông là bảo đảm Barack Obama chỉ có thể làm tổng thống trong một
nhiệm kỳ. Những nỗ lực này được củng cố bằng việc từ chối hợp tác kịp
thời với các ứng viên ngành tư pháp và hành pháp, cộng thêm với kỷ lục
làm luật thấp nhất trong lịch sử hiện đại.
Sự thất bại của chính phủ trong việc đưa ra bất cứ giải pháp nào nhằm
xoa dịu các cử tri bức xúc tạo thuận lợi cho các cuộc tấn công của
Trump. Hàng thập niên trì trệ của chính phủ khiến họ muốn đánh liều vứt
bỏ cái cũ và mang lại cái mới. Bạo lực tại các cuộc mít-tinh của Trump
là bằng chứng cho cảm xúc thù địch bị dồn nén đó.
Thứ ba, Trump có thể thắng. Các chuyên gia bình luận của Mỹ
không thiếu những dự đoán là thế nào chiến dịch tranh cử của Trump cũng
sẽ thất bại thảm hại. Các chính trị gia Cộng hòa dòng chính bị phân hóa.
Mức độ ủng hộ đảng xuống dốc. Lợi thế có sẵn về Đại cử tri đoàn của
Đảng Dân chủ sẽ càng được củng cố bởi các nhóm cử tri lưỡng đảng e ngại
trước viễn cảnh Trump lên làm tổng thống. Những tuyên bố như vậy rõ ràng
tạo ra một tình huống khả dĩ về sự thất bại của Trump.
Tuy nhiên, những người dự đoán sự thất bại của Trump cũng chính là
những người đã lập luận rằng Trump sẽ không thể nhận được trên 10% lượng
phiếu bầu trong cuộc bầu sơ của đảng Cộng hòa, rằng nhóm các chính trị
gia Cộng hòa dòng chính sẽ không “cho phép” đề cử Trump hay việc truyền
thông vạch trần những điểm bất nhất của Trump sẽ hủy hoại khả năng tranh
cử của ông ta. Tất cả những suy đoán này đã được chứng minh là không
chính xác. Các chính trị gia dòng chính của Đảng Cộng hòa đã bắt đầu tập
hợp để ủng hộ Trump trong khi một loạt liên tiếp những câu khẩu hiệu đã
thay thế cho những đề xuất chính sách, hứa hẹn những giải pháp đơn giản
cho những cử tri thất vọng mà trong đó có rất nhiều người thầm ủng hộ
Trump.
Trong khi đó, những kết quả thăm dò không thuận lợi của Hillary
Clinton cho thấy tồn tại một rào cản khó khăn. Kỹ năng tranh cử của bà
còn yếu, và Hillary vẫn còn đang phải cạnh tranh trên hai mặt trận với
cả Bernie Sanders lẫn Donald Trump, điều làm tiêu tốn nguồn lực và nguồn
vốn chính trị.
Vấn đề bao trùm của Clinton không hẳn là việc những người ủng hộ
Sanders và những người ôn hòa bên đảng Cộng hòa sẽ chịu chấp nhận bầu
cho Trump. Thay vào đó, vấn đề nằm ở chỗ họ có thể sẽ tập hợp quanh một
ứng viên mới sẽ nổi lên để phản đối các ứng cử viên chủ chốt (protest
candidate), hoặc sẽ không tham gia bầu cử. Khi mức độ vận động cử tri
cao, bên đảng Dân chủ sẽ thắng. Khi mức độ đó thấp, họ sẽ thua.
Cuối cùng, việc Trump trở thành tổng thống sẽ là một điều
tai họa đối với châu Á. Chiến dịch tranh cử của ông không có những
chuyên gia chính sách đối ngoại và rất nhiều những chuyên gia có kinh
nghiệm thuộc đảng Cộng hòa đã tuyên bố không đội trời chung với Trump.
Liệu vài người trong số họ có tham gia vào chính quyền của Trump không?
Có thể, nhưng số người đó khó có thể đủ lớn để vượt qua chính sách “nước
Mỹ trước tiên” của Trump.
Các quan hệ kinh tế từ các hiệp định thương mại khu vực cho tới các
thể chế đa phương có khả năng trở thành nạn nhân của thứ kỹ năng thiết
lập thỏa thuận mà Trump tự xưng. Các liên minh hàng thập kỷ nay cũng
vậy, tương tự là cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân lâu nay của Mỹ,
hay những nỗ lực khéo léo nhằm cân bằng giữa chính sách can dự nước đôi
với Trung Quốc và quyết tâm sử dụng hài hòa sức mạnh quân sự của Mỹ bên
cạnh sự tinh tế về mặt ngoại giao.
Các quốc gia châu Á đúng là nên lo lắng. Nhưng họ chẳng thể làm được điều gì ngoại trừ chờ đợi kết quả cuộc bầu cử vào tháng 11.
T.J.Pempel là giáo sư về Khoa học Chính trị tại Đại học California, Berkeley.
- See more at: http://nghiencuuquocte.org/2016/06/29/nhung-dieu-chau-can-biet-ve-trump/#sthash.RbFKolHR.dpuf