Bàn về lòng tin từ sự cố môi trường “cá chết biển miền Trung”

@Trung Dũng

Ngay sau khi chính phủ họp báo công bố kết quả tìm ra nguyên nhân sự cố môi trường làm cá chết hàng loạt ở 4 tỉnh miền Trung. Mấy ngày gần đây trên các trang mạng xã hội lại đang rộ lên nhiều thông tin, bài viết với dụng ý xấu gây bức xúc trong các độc giả bạn đọc. Vẫn sự việc này, cùng một tác giả thể hiện, nhưng trước đây nói thế này, bây giờ lại nói thế khác làm cho người đọc bực mình. Chỉ có điều những ai ít đọc, ít theo dõi vụ việc thì dễ bị lầm tưởng bởi dụng ý xấu đó. Với trách nhiệm là một công dân tôi xin chia sẻ đôi dòng từ hiện thực để cùng mọi người thấy rõ bản chất của vấn đề.

Trước hết nói đến “lòng tin từ lòng yêu nước”

Thưa các bạn, vụ cá chết hàng loạt ở một số tỉnh miền Trung được coi là sự cố về môi trường nghiêm trọng lần đầu tiên sảy ra ở nước ta, đây là bài toán cần phải có lời giải từ giới khoa học và những nhà quản lý môi trường… Trước thực cảnh ấy, người dân trong nước bàng hoàng, lo lắng... vụ việc lớn, gây hoang mang, bức xúc trong dư luận cũng là điều dễ hiểu. Nhưng đâu phải dễ có ngay được việc tìm ra nguyên nhân cá chết trong ngày một, ngày hai. Chúng ta phải thấy rằng quy trình điều tra phải chặt chẽ, cẩn trọng và kỹ lưỡng nhằm đảm bảo sai số là nhỏ nhất, có kết quả chính xác, khách quan nhất. Vì thế, thời gian để chờ kết quả điều tra tương đối dài so với sự mong đợi của người dân là điều cũng dễ được chia sẻ và cảm thông... Nhưng trước vấn đề ấy, tôi chỉ muốn chia sẻ một điều để các bạn độc giả thấy rõ bản chất vấn đề về lòng tin từ lòng yêu nước. Một số phần tử “tự cho mình là yêu nước” như Bùi Tín, Nguyễn Đình Cống, Nguyễn Quang A, Nguyễn Hữu Vinh, Phạm Đình Nhiên, Mai Tú Ân, Mạc Văn Trang, Nguyễn Đình Ấm, Nguyễn Hùng, Trần Hoài Nam … lợi dụng tâm lý lo lắng, sự bức xúc của dư luận, cũng như tranh thủ thời gian các cơ quan chức năng chưa đưa ra kết luận chính thức về ô nhiễm biển miền Trung, các phần tử này viết bài xuyên tạc, kích động, nhất là triệt sử dụng các trang mạng xã hội như facebook, twiter, blog và các trang web lề trái... đồng loạt đăng nhiều bài viết với các “góc nhìn phiến diện” khác nhau, phân tích, thêm bớt, mổ xẻ những khía cạnh nhạy cảm hòng làm phức tạp thêm tình hình, làm giao động lòng tin trong nhân dân với Đảng và chính quyền. Chúng lấy danh nghĩa "Lời kêu gọi tuần hành vì môi trường" để che đậy cho bản chất kích động nhằm thổi phồng, khoét sâu mâu thuẫn, lợi dụng tâm lý đám đông ghét sẵn Trung Quốc trong nhân dân, xuyên tạc, bịa đặt và vu khống hòng làm rối thêm tình hình... Đa số các trang mạng kiểu này thường đăng tải bài viết kèm theo hình ảnh minh họa nhưng không có chú thích, hoặc chú thích nhưng mập mờ theo kiểu “trắng đen lẫn lộn”. Từ sự kích động, hư cấu, tạo dựng thông tin khó kiểm chứng đó, họ chú tâm đánh vào niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước, cho rằng các cấp lãnh đạo “vì lợi ích nhóm mà bỏ quên môi trường”, “biết kết quả nhưng giấu thông tin”, “bao che cho Formosa” hòng tạo sự nghi ngờ, bức xúc trong dư luận, từ đó kích động người dân tụ tập, xuống đường tuần hành với những lời kêu gọi “vì môi trường”, “chọn cá không chọn thép”, “đòi biển sạch”... Trên thực tế, đã xuất hiện nhiều lời kêu gọi người dân, nhất là giới trẻ ở các thành phố lớn tụ tập, tuần hành nhân sự cố môi trường này trên mạng xã hội và đã xảy ra các cuộc tụ tập ở một số địa điểm tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Quảng Bình... Chưa hết, diễn biến tiếp theo sẽ là những gì? Hãy khoan đưa ra câu trả lời, chúng ta đi tìm hiểu quá trình vào cuộc của chính phủ và các cơ quan chức năng xem sao.

Quá trình tìm ra nguyên nhân sự cố môi trường biển 4 tỉnh miền Trung

Mới đầu, phải khách quan khẳng định rằng, sảy ra sự cố cá chết hàng loạt, các địa phương thông tin báo cáo chậm tới các cơ quan chức năng ở Trung ương. Khi nhân được thông tin vụ việc, các bộ, ngành liên quan lúng túng trong xử lý vì đây là sự cố lần đầu tiên xảy ra ở Việt Nam, trên bình diện rộng lại liên quan đến nhiều vấn đề phức tạp và khó... Rút kinh nghiệm điều đó, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo triển khai ngay một số công việc cụ thể nhằm nhanh chóng tìm ra nguyên nhân vụ ô nhiễm, có biện pháp hỗ trợ ngư dân ổn định cuộc sống… Sự chỉ đạo sâu sát ấy, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao của Chính phủ trong việc xử lý các vấn đề nóng bỏng của đất nước, không trốn tránh, đùn đẩy trước những tác động bất lợi đối với cuộc sống của người dân. Chính phủ cũng xác định thái độ rõ ràng, thượng tôn pháp luật, nếu có sai phạm sẽ bị xử lý nghiêm bất kể đó là cá nhân, tổ chức nào. Các bộ, ngành liên quan như Nông nghiệp, KH&ĐT, Y tế, KH&CN cũng đã thành lập nhiều đoàn công tác tham gia cùng Bộ TN&MT giải quyết hậu quả; đồng thời cam kết sẽ làm hết sức mình để làm rõ nguyên nhân vụ cá chết trên tinh thần chính xác, khách quan, quyết không đánh đổi môi trường sống để lấy đầu tư bằng mọi giá. Hàng trăm nhà khoa học có uy tín trong và ngoài nước được mời đi thực địa để nghiên cứu, xác định nguyên nhân vụ ô nhiễm; các thủ tục đầu tư, xây dựng, quy trình xử lý, xả thải của Nhà máy thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh được các cơ quan chức năng cùng với tập thể các nhà khoa học trong nước và quốc tế làm việc với tinh thần tích cực, khẩn trương, kỹ lưỡng, khoa học nhằm đưa ra kết luận chính xác, khách quan nhất nguyên nhân dẫn đến tình trạng cá chết ở 4 tỉnh miền Trung. Kết quả nghiên cứu tìm ra nguyên nhân cá chết do ô nhiếm môi trường được phản biện độc lập của các nhà khoa học có uy tín trên thế giới. Để rồi có kết quả, ngày 30/6/2016 Chính phủ họp báo công bố nguyên nhân gây ra hiện tượng cá chết hàng loạt ở 4 tỉnh miền Trung. Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng nói: "Những vi phạm và sự cố trong quá trình thi công vận hành thử nghiệm tổ hợp nhà máy của công ty Formosa Hà Tĩnh là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng, làm hải sản tại 4 tỉnh miền Trung chết bất thường"… Formosa Hà Tĩnh đã nhận trách nhiệm gây ô nhiễm môi trường biển làm hải sản chết hàng loạt tại 4 tỉnh miền Trung và cam kết: Công khai xin lỗi Chính phủ và nhân dân Việt Nam vì đã để xảy ra ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và bồi thường thiệt hại với tổng số tiền là 11.500 tỉ đồng, tương đương 500 triệu USD. Qua kết quả này, hầu hết nhân dân phấn khởi, tin tưởng, đồng tình với cách làm, biện pháp xử lý của Chính phủ và các bộ, ngành liên quan… Nhưng trái ngược với điều đó các phần tử (được nêu tên ở phần đấu bài viết) lại một lần nữa “uốn ba tấc lưỡi không xương” nói càn. Trước đây khi chưa rõ nguyên nhân họ xuyên tạc, đổ lỗi cho Đảng, Chính phủ, bộ, ngành, địa phương bao che cho công ty Formosa Hà Tĩnh. Khi có kết luận công bố chính thức nguyên nhân gây ra sự cố mội trường thì họ lại cho rằng “Chỉ với 500 Triệu Đôla Mỹ, đảng cộng sản Việt Nam từ một đảng “giết không ngừng nghỉ” chính đồng bào của họ trong suốt chiều dài thời gian họ cướp được nước Việt Nam, đột biến thành một đảng gồm toàn Thánh và Bồ Tát sống: Đảng cộng sản Thần Thánh Khoan Hồng Độ Lượng, chỉ đánh “kẻ chạy đi không đánh người trở lại”. Chỉ một sự việc vẫn là những nhân vật kể trên lúc thì cho là thế này, sau đó lại cho là thế khác thử hỏi liệu có đáng để mọi người tin họ hay không?. Liệu có phải là “lá mặt lá trái” không?, nhưng tôi tin rằng, lòng tin trong nhân dân đâu phải đánh đổ dễ dàng đến như vậy…khi hiện thực và lòng tin từ lòng yêu nước trong mỗi người lại trỗi dậy và phát huy cao độ để không bị những lời xuyên tạc, bịa đặt của các phần tử xấu trong xã hội ta hiện nay làm giao động.

Thưa các bạn độc giả, yêu nước, yêu môi trường là điều tốt và rất đáng ghi nhận. Nhưng để lòng tốt bị lợi dụng để làm điều xấu là điều cần cảnh giác đối với mỗi người từ bài học nhãn tiền ấy. Vì vậy, qua vụ việc này mỗi một người dân phải hết sức tỉnh táo, kiềm chế, cảnh giác cao độ. Nhất là lòng tin đối với Đảng, Nhà nước và các cơ quan chức năng, không để những kẻ xấu lợi dụng, rủ rê và kích động dẫn đến những hành vi đi ngược lại với lợi ích của dân tộc, của chính mình, hơn nữa còn vi phạm pháp luật là việc không nên làm trong lúc này.