QĐND - Cuộc tấn
công của hàng nghìn công nhân cùng với các chiến sĩ Cận vệ đỏ và binh sĩ cách
mạng vào Cung điện Mùa Đông trong đêm 25 tháng Mười (theo lịch Nga) - tức
ngày 7-11-1917 đã đưa cuộc Cách mạng Tháng Mười đến thắng lợi hoàn toàn.
Cũng trong đêm 7-11-1917, Đại hội Xô -viết toàn Nga đã khai mạc tại điện
Smoniyl và tuyên bố thành lập chính quyền Xô -viết do Lê -nin đứng đầu.
Lịch sử không thể
thay đổi. Người ta chỉ có thể thay đổi cách nhìn nhận về lịch sử tùy theo quan
điểm và lợi ích chính trị của mình mà thôi. Cho dù Liên Xô đã tan rã, các thế
lực thù địch với CNXH có xuyên tạc, bôi nhọ nhưng người ta không thể phủ nhận
được lý tưởng, những giá trị và thành tựu lớn lao của cuộc cách mạng này gắn
với sự ra đời và tồn tại trên 70 năm của Nhà nước Xô -viết (1917-1991) và gần
một thế kỷ qua (1917-2012) sự tồn tại của các nhà nước đi theo con đường của
Cách mạng Tháng Mười.
Nói về cuộc Cách
mạng Tháng Mười, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Giống như mặt trời chói lọi, Cách
mạng Tháng Mười chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu, hàng triệu
người bị áp bức, bóc lột trên Trái đất. Trong lịch sử loài người chưa từng có
cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như thế”. [1]
Không có thắng lợi
của Cách mạng Tháng Mười và sự tồn tại của chế độ XHCN, thì không thể có sự
kiện, từ một quốc gia phát triển trung bình ở châu âu, chỉ sau hai kế hoạch 5
năm thực hiện công nghiệp hóa (1929-1939), nước Nga và Liên bang Cộng hòa XHCN
Xô -viết (Liên Xô) đã trở thành một quốc gia có tiềm lực kinh tế, quân sự hùng
mạnh, đủ sức đánh thắng cuộc chiến tranh xâm lược của chủ nghĩa phát xít trong
chiến tranh thế giới thứ hai. Những năm sau chiến tranh, nhà nước Liên Xô đã
phát triển vượt bậc trở thành cường quốc quân sự, đủ sức làm đối trọng với chủ
nghĩa đế quốc. Đồng thời, Liên Xô trở thành quốc gia đi đầu trong lĩnh vực
chinh phục không gian vũ trụ và nhiều lĩnh vực khác.
Không có thắng lợi
của Cách mạng Tháng Mười và sự tồn tại của chế độ XHCN, thì không thể có sự
kiện nước Nga lạc hậu trở thành một quốc gia phát triển về nhiều mặt, từ công
nghiệp đến nông nghiệp; từ cơ sở hạ tầng kỹ thuật như mạng lưới điện, hệ thống
giao thông vận tải, đến hạ tầng xã hội. Đặc biệt, Nhà nước Xô -viết đã thực
hiện chính sách xã hội tiên tiến, đó là thực hiện giáo dục, chữa bệnh không
phải trả tiền, người già cô đơn được chăm sóc, nuôi dưỡng.
Có thể nói, dưới
chế độ XHCN, Liên Xô đã trở thành một nền văn hóa mới, hiện đại. Cho đến nay
những công trình văn hóa, khoa học dưới thời Xô -viết vẫn là một thành tựu của
nhân loại, được các dân tộc tôn trọng.
Đối với Việt Nam,
Chủ nghĩa Lê -nin cùng với Cách mạng Tháng Mười Nga là cơ sở tư tưởng, lý luận
hình thành Tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt
Nam. Đi theo con đường của Cách mạng Tháng Mười, Đảng ta do Chủ tịch Hồ Chí
Minh sáng lập và rèn luyện, ngay từ khi ra đời, đã giương cao ngọn cờ độc lập
dân tộc và CNXH, lãnh đạo nhân dân làm cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945,
đánh thắng hai cuộc chiến tranh xâm lược, thống nhất đất nước, làm tròn
nghĩa vụ quốc tế cao cả, đặc biệt là đã cứu nhân dân Cam -pu-chia thoát khỏi
nạn diệt chủng, tiến hành công cuộc đổi mới đạt được những thành tựu to lớn, có
ý nghĩa lịch sử.
Sau sự sụp đổ của
Liên Xô, Đông âu, có những người đã tuyên bố: "Cách mạng Tháng Mười
chỉ là một cuộc phiêu lưu", chủ nghĩa xã hội là "một sự đẻ non",
là sự “lầm lạc của lịch sử". Cải tổ ở Liên Xô, Đông âu là "sự cáo chung
của chủ nghĩa cộng sản", rằng chủ nghĩa tư bản là “Sự tận cùng của lịch
sử”...
Nhưng sự kiện
“Chiếm phố Uôn” năm ngoái và khủng hoảng nợ công châu âu hiện nay cho thấy, chủ
nghĩa tư bản không phải là giải pháp hữu hiệu để giải quyết những vấn đề kinh
tế xã hội đầy bất công ở các nước tư bản chủ nghĩa. Bởi vậy, xã hội đó sẽ
phải được thay thế bằng một xã hội khác. Đối với chúng ta thì chủ nghĩa xã hội
và chủ nghĩa cộng sản sẽ là tương lai của nhân loại. Tất nhiên, để đến xã hội
đó, các dân tộc còn phải vượt qua nhiều chặng đường với nhiều khó khăn, thách
thức. Con đường đó không đơn giản chỉ là việc loại bỏ “tầng lớp đặc quyền đặc
lợi” [2] hình thành trong Đảng Cộng sản và xã hội Liên Xô, cũng như sự tồn tại
của “nhóm lợi ích” mà đồng chí Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nói nhiều lần
trong quá trình triển khai Nghị quyết Trung ương 4 vừa qua. Thiết nghĩ, những
vấn đề cần phải giải quyết còn lớn hơn, cơ bản hơn rất nhiều. Đó là xây dựng và
hoàn thiện thể chế chính trị, kinh tế xã hội sao cho xã hội XHCN có khả năng
ngăn ngừa sự trì trệ, sự suy thoái của chế độ chính trị và của Nhà nước.
Sự sụp đổ của Liên
Xô, Đông âu và cuộc khủng hoảng kinh tế của nước ta cuối thập kỷ 80, đầu 90 thế
kỷ XX cho thấy: Mô hình xã hội XHCN cũ mà đặc trưng là sự tập trung quan liêu
bao cấp về kinh tế, trong đó, nổi bật là “Mô hình kinh tế thời chiến” - xóa bỏ
kinh tế hàng hóa, cơ chế thị trường. Trên lĩnh vực chính trị, đó là xây dựng
“Nhà nước chuyên chính vô sản” - thiếu dân chủ, bình đẳng… là những ví dụ cụ
thể của mô hình CNXH hiện thực đã qua. Sai lầm đó cho thấy, cho dù với những
mong muốn tốt đẹp và trong điều kiện bị chủ nghĩa đế quốc bao vây, cấm vận
nhưng chính sách đó là cần thiết, hơn nữa là vấn đề sống còn của cách mạng.
Nhưng khi những chủ trương, chính sách đó bị kéo dài quá mức cần thiết, cùng
với tư duy giáo điều về lý luận tất yếu sẽ dẫn đến trì trệ và nảy sinh
những mặt tiêu cực của xã hội, như cảnh báo của các nhà kinh điển của Chủ
nghĩa Mác.
Thật ra, những
người kế thừa Lê -nin đã bỏ lỡ cơ hội để xây dựng một chế độ xã hội, một Nhà
nước lành mạnh nếu biết lắng nghe những cảnh báo và chỉ dẫn của Lê -nin.
Vào năm 1923, khi
Nhà nước Xô -viết ra đời, Lê-nin đã nhận xét về Nhà nước đó như sau: “Tình hình
bộ máy Nhà nước của chúng ta thật đáng buồn, và cũng có thể là đáng kinh tởm…
Xin nói thêm trong ngoặc rằng bọn quan liêu ấy ở nước ta không những có trong
các cơ quan Xô -viết, mà còn có cả trong những cơ quan của Đảng nữa” [3]. Từ
nhận xét đó, Người đề ra phải nâng cao chất lượng hoạt động của Bộ dân ủy thanh
tra công nhân, phải xây dựng bộ máy Nhà nước theo nguyên tắc “Thà ít mà tốt”,
phải “Học, học nữa, học mãi”…
Cũng vào thời gian
này, Lê-nin đã nhận thấy sự trì trệ của nền kinh tế thời chiến và đề xuất phải
thực hiện “Chính sách kinh tế mới” (NEP). Nói như ngày nay, đó là sử dụng kinh
tế hàng hóa và cơ chế thị trường.
Trong bài
viết “Để kỷ niệm lần thứ tư cuộc Cách mạng Tháng Mười”, Lê-nin đã nhận xét
rằng, “trong nhiệm vụ khó khăn nhất -sự nghiệp xây dựng kinh tế” chúng ta
đã gặp nhiều thất bại nhất và đã mắc nhiều sai lầm nhất… lúc này chính là chúng
ta đang dùng “chính sách kinh tế mới”… để sửa chữa một loạt sai lầm của chúng
ta… Không phải bằng cách trực tiếp dựa vào sự phấn khởi do cuộc cách mạng tạo
ra, mà dựa vào hứng thú cá nhân, dựa vào lợi ích cá nhân… để sang CNXH” [4].
Đối với sự nghiệp
xây dựng CNXH ở Việt Nam,
Đảng ta cũng đã phạm sai lầm trong thời kỳ đầu xây dựng CNXH trên cả nước.
Chúng ta đã kéo dài quá mức cần thiết mô hình CNXH kiểu cũ, mà đặc trưng của xã
hội đó là: Về chính trị, đó là Nhà nước chuyên chính vô sản… do Đảng lãnh đạo;
về kinh tế, đó là nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung quan liêu với hai thành
phần duy nhất: Kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể; về xã hội, đó là chế độ
bao cấp, phân phối bình quân trên các lĩnh vực…
Đại hội VI, năm
1986 đã phát hiện những sai lầm về đường lối, chính sách do sự lạc hậu về tư
duy lý luận. Tại đại hội này, Đảng ta đã quyết định chuyển sang xây dựng xã hội
XHCN theo mô hình mới - một mô hình được hoàn thiện từng bước từ Đại hội
VII đến nay. Những thành tố của mô hình đó là: Về chính trị, đó là xã hội do
nhân dân làm chủ với nhà nước pháp quyền do Đảng lãnh đạo; về kinh tế, đó là
nền kinh tế thị trường định hướng XHCN; về xã hội, đó là xã hội dân chủ, công
bằng, văn minh.
Trong 25 năm đổi
mới, mô hình đó đã đem lại những thành tựu to lớn không ai có thể phủ nhận
được. Tuy nhiên, đã xuất hiện nhiều vấn đề xã hội bức xúc, trong đó có sự phân
hóa giàu - nghèo và sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của
một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Phân tích nguyên nhân dẫn đến những
hiện tượng nói trên, trong bài phát biểu tại Hội nghị cán bộ toàn quốc quán
triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, ngày 28-2-2012),
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nói: “Trong điều kiện Đảng cầm quyền, nhiều đảng
viên có chức, có quyền, có điều kiện nắm giữ tài sản, tiền bạc, cán bộ..., đất
nước lại phát triển kinh tế thị trường, mở cửa hội nhập, nhiều người lo lắng về
Đảng, về bản chất Đảng, lo lắng mặt trái của cơ chế thị trường, của hội nhập
quốc tế tác động vào Đảng. Bây giờ trong Đảng cũng có sự phân hóa giàu - nghèo,
có những người giàu lên rất nhanh, cuộc sống cách xa người lao động; liệu rồi
người giàu có nghĩ giống người nghèo không?”.
Trên lĩnh vực
lý luận, công cuộc xây dựng xã hội XHCN không đơn giản chỉ là cuộc đấu tranh
phòng, chống tham nhũng, mà còn là một vấn đề thuộc về thể chế của xã hội, về
sự cân bằng và giám sát các nhánh quyền lực… Đây chính là một công việc khó
khăn, phức tạp mà thế hệ những người mác -xít - lê-nin-nít ngày nay phải tự
mình giải quyết.
Lê-nin đã nói:
“Cách tốt nhất để kỷ niệm cuộc cách mạng vĩ đại là tập trung sự chú ý vào những
nhiệm vụ chưa hoàn thành của cuộc cách mạng đó” [5]. Kỷ niệm cuộc Cách
mạng Tháng Mười năm nay, chúng ta đẩy mạnh hơn nữa công cuộc công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước, tiến đến xây dựng một xã hội “Dân giàu, nước mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh”. /.
Ngọc Vân
[1]- Hồ Chí Minh
Tuyển tập (bộ 2 tập). TI. Nxb ST,
HN. 1980. Tr 461.
[2]-
Theo chuyên khảo “Những nguyên nhân sụp đổ của Đảng Cộng sản Liên Xô”. Nhân dân
điện tử - Thời nay 16-8-2010
[3]-
Lê-nin Tuyển tập (Một tập, tiếng Việt) Nxb Tiến Bộ. Mát -xcơ-va, tr.815, 823
[4] -SĐD, Tr
758,759
[5]-SĐD,
Tr 759
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét